en wat het in het Duits betekent

In gesprekken over Duitsers beschrijven mijn gesprekspartners Duitsers regelmatig als ‘pünktlich’.

In de vele jaren dat ik in Nederland woon, heb ik geleerd dat Nederlanders net zo ‘pünktlich’ zijn. Mijn klanten zijn op tijd voor hun les, zakenpartners op tijd voor een afspraak, vergaderingen beginnen op tijd, (zwem-) lessen van onze kinderen begonnen op tijd, school begint op tijd… Er komt weleens iemand te laat. Maar dat gebeurt in Duitsland ook.

Werk je voor een Duits concern of doe je zaken met Duitse bedrijven, dan is het vroeg of laat zover: je mag (of moet) een presentatie houden in het Duits. Afgezien van de taalkundige kant zijn er ook op intercultureel vlak een paar factoren om rekening mee te houden. Hoe maak je van je presentatie een doorslaand succes? 

Een gastblog van intercultureel trainer en consultant Ingeborg Lindhoud

Alle taalinstituten die Duits voor het zakenleven aanbieden, gebruiken hiervoor de term ‘zakelijk Duits‘. In cursussen, workshops of seminars ‘zakelijk Duits‘ leren de deelnemers de taal – woordenschat, uitdrukkingen, gezegden of grammatica - die ze nodig hebben voor hun werk in een bedrijf of organisatie. Denk aan zakelijke telefoongesprekken, presentaties of e-mails.

Laatst zat ik over de aanduiding ‘zakelijk‘ na te denken en vroeg me af of ‘zakelijk‘ wel de lading dekt.

Stel u wilt over uw beroepservaring of opleiding praten.

Of u wilt in een presentatie voor een Duitstalig publiek over de geschiedenis van uw bedrijf vertellen.

Als Nederlanders hebben we bijna allemaal een zwemdiploma. Of we kennen het zwem-ABC van onze kinderen. Misschien zit je op dit moment wekelijks in een warm zwembad met andere ouders omdat jouw kind leert zwemmen. De meeste kinderen hebben veel uren nodig om de techniek voldoende te beheersen om af te zwemmen.

Heb je opgemerkt dat het Nederlandse ‘voor’ niet altijd letterlijk vertaald kan worden?

In het Duits wordt in bepaalde zinnen ‘für’ gebruikt in plaats van ‘vor’.

Petra Mouw leerde ik 6 jaar geleden kennen. Omdat we allebei bedrijven adviseren die in Duitsland zaken (willen gaan) doen, vonden we elkaar via sociale media. Op een gegeven moment wilden we elkaar persoonlijk leren kennen en spraken op een mooie voorjaarsdag in Gouda af.

Ben je je ervan bewust dat je vaak het werkwoord ’gaan‘ gebruikt?

1. Ik ga zo meteen met David bellen.
2. We gaan onze medewerkers een cursus Duits aanbieden.

Kent u het woord ‘Ordnung‘?

Gebruikt u het ook in uw gesprekken?

of spreekt u 'die deutsche Zahl' nog niet zo goed?

Spelen 'valse vrienden' u parten zoals deze?

Of waarom het essentieel is om de taal van uw (potentiële) klant te spreken. De stelling: “Waarom zou ik Duits leren? Ik red mij wel. En anders spreek ik Engels.“  Deze zin horen wij heel vaak van ondernemers die met de Oosterburen zaken (willen gaan) doen.

Net zoals in Nederland wens je iedereen aan het begin van een nieuw jaar geluk en gezondheid.
Je zegt: ”Ein frohes neues Jahr” of in het kort: “Frohes Neues” (de wat informelere versie onder collega’s).

Wat is Duolingo?

Duolingo is een app waarmee je talen kunt leren.

Voor wie is Duolingo van toepassing?

Duolingo is geschikt voor wie zich spelenderwijs met een taal bezig wil houden.

Toen ik besloot om in Nederland te gaan wonen stond ik er niet bij stil dat ik niet alleen een andere taal zou gaan spreken maar dat ook de dagelijkse gebruiken en gewoontes verschillend zijn. Een van deze verschillen is het tijdstip waarop een bijeenkomst, vergadering of repetitie begint.

Wist u dat het voor een Duitser heel gebruikelijk is zich alleen met de achternaam voor te stellen?
Als u een volwassene, zoals een zakenpartner, collega of potentiële klant leert kennen, spreekt u hen in de meeste situaties met 'Herr' of 'Frau' en 'Sie' aan.

In januari was ik jarig en ik kreeg veel felicitaties via de sociale media. Leuk! Stel, u werkt in een Duits bedrijf en er is een medewerker jarig en trakteert. U feliciteert hem of haar met: ”Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag.” In Nederland feliciteert men iedereen. In Duitsland daarentegen feliciteert men alleen de jarige. De andere aanwezigen begroet u gewoon met “Guten Tag” of "Hallo".

Een grappige Duitser – een contradictio in terminis? Heeft u ook het gevoel dat uw grappen niet worden begrepen? Hebben Duitsers eigenlijk wel humor?

Deze vragen kom ik geregeld tegen. Ik kan u verzekeren: ook Duitsers kunnen schateren van het lachen en grappen maken.

Kerst is in Duitsland een belangrijk feest. Het begint een dag eerder dan in Nederland, op 24 december. In veel families wordt kerst volgens een vast ritueel gevierd.

Nog maar 14 dagen te gaan tot kerst. Nog ruim drie weken, dan begint een nieuw jaar.

In Duitsland worden, net zoals in Nederland, kerstkaarten en nieuwjaarswensen verstuurd, bij voorkeur in een envelop. Het is wat minder persoonlijk om onder je e-mail een groet te zetten. Het is een kwestie van smaak. Tenslotte worden ook in Duitsland e-cards verstuurd.

Verkeerde aanspreekvormen behoren tot de meest pijnlijke misstappen die u in Duitsland kunt maken. Het is mogelijk dat iemand daarop geïrriteerd of zelf beledigd reageert. Zorgvuldigheid en correct gedrag renderen en zijn aan te bevelen als u iets wilt bereiken bij degene met wie u spreekt.

Stel u kent – zakelijk of privé - een Duitser waar u normaal gesproken 'Sie' tegen zegt en u wilt diegene graag tutoyeren. Hoe pakt u dat aan? Er is een aantal spelregels voor.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen regels in de privésfeer en regels in een zakelijke omgeving.

Toen ik in Nederland kwam, moest ik behoorlijk wennen aan de manier waarop 'u' en 'jij' worden gebruikt. Er zat voor mij geen logica in. Ik vond het onderscheid in Duitsland duidelijker en eenvoudiger.

Regelmatig word ik door artsen in opleiding benaderd die in Duitsland of Zwitserland willen gaan werken. De meesten van hen willen vlakbij de grens werken, in Wesel, Kleve of Gronau. Deze steden liggen in het Bondsland Noordrijn-Westfalen.

Bij de voorbereiding voor mijn vakantie hoort een afwezigheidsmelding voor mijn e-mail. Enerzijds wil ik ontspannen en de e-mail uit kunnen zetten, anderzijds wil ik toch beschikbaar zijn indien er dringende vragen of opmerkingen zijn.

Aan het begin van een cursus Zakelijk Duits komt de manier waarop cursisten mij en elkaar aanspreken altijd aan de orde. Wij bespreken wat men in Duitsland in een soortgelijke situatie tegen elkaar zegt. Opdat het niet bij theorie blijft, handhaven wij tijdens de cursus in principe de Duitse etiquette. Wij spreken Duits én wij passen de Duitse zakelijke omgangsvormen toe. Dat wil zeggen dat wij elkaar 'siezen' ('u' zeggen) totdat ik het 'du' aanbied.

Weet u wat een zogenaamde ‘Fahrstuhlrede’ is of een ‘Aufzugspräsentation’? Een ‘Fahrstuhl’ en een ‘Aufzug’ zijn hetzelfde, namelijk een lift. Een elevator-pitch is een ‘Lift-toespraak’, met andere woorden, een korte toespraak of presentatie.

Er bestaat een grote gelijkenis tussen bepaalde Nederlandse en Duitse woorden. Hierdoor kan het gebeuren dat men in het Duits een woord gebruikt dat weliswaar bestaat maar in een andere context wordt gebruikt. Een voorbeeld is het woord 'Uhr'.

Een schat aan informatie over politiek, economie, cultuur en nog veel meer.
Bij ons thuis is de papieren krant op zijn retour. Met uitzondering van de regionale weekkranten die door een krantenjongen worden bezorgd, lezen wij het nieuws vooral op onze tablets. Wij hebben abonnementen op diverse kranten die niet alleen op papier maar ook via een app worden aangeboden.

Een gastblog van Ingrid Denissen - Terloo, Senior Consultant BKV artsen intermediair

Kloppen onze vooroordelen wel? Sinds september 2008 werk ik als Managing Consultant bij BKV Duitsland. Een spannende periode ging hieraan vooraf met vele vragen zoals:

• Is mijn Duits toereikend genoeg om een professioneel gesprek te voeren?
• Hoe kom ik over met mijn directe no-nonsens benadering?
• Kan ik zonder mantelpak op bezoek?
• Zijn de Duitsers inderdaad zo stijf en formeel zoals beweerd wordt?
• Wordt werk en privé echt strikt gescheiden gehouden?

U overweegt om naar Duitsland te emigreren? Dan zult u met veel praktische vraagstukken zitten, zoals huisvesting, verzekeringen, belasting, enzovoort. Heeft u er ook bij stilgestaan dat emigreren niet alleen praktische veranderingen met zich meebrengt maar impact heeft op elke minuut van uw leven dat u buitenshuis bent? U duikt namelijk onder in een andere cultuur en in een andere taal. De een zal ongetwijfeld gevoeliger zijn voor deze veranderingen dan de ander, maar het betreft iedereen die aan de andere kant van de grens gaat wonen.

Gaat u in een Duitstalig land of voor een Duitse werkgever werken, heeft u een afspraak met een Duitser, een congres of een beurs in Duitsland of Zwitserland of gaat u er solliciteren? Heeft u nagedacht over hoe men elkaar in het Duits groet? Kent u de gebruikelijke woorden?

U bent tot de conclusie gekomen dat u op professioneel niveau in het Duits wilt communiceren, omdat u:

• zaken wilt doen op de Duitse markt
• met uw bedrijf wilt groeien op de Duitse markt
• uw omzetcijfers wilt verhogen
• meer klanten in Duitsland wilt
• succesvol wilt zijn bij onderhandelingen, acquisitiegesprekken, product- of bedrijfspresentatie

"Ik heb wel honderden e-mails verstuurd naar bedrijven voor wie ons product interessant is. Maar niemand reageert. In Nederland heb ik wel al een heel aantal reacties gehad." 
"Ik heb op een beurs gestaan en mensen gesproken. Er komen geen vervolgafspraken."
Van de zomer ben ik op werkbezoek in Keulen geweest. Ik wilde mijn kennis en ervaring over zakendoen in Duitsland opfrissen.

'Interkulturalität' of hoe voelt het als Duitser, wanneer je met omgangsvormen geconfronteerd wordt, die je helemaal niet kent en die niet bij je passen?
Laten wij eens kijken naar het ritueel 'begroeten'. In Duitsland was ik gewend om als begroeting mensen de hand te schudden.

Nadat ik mijn blog over de etiketten van Duitse wijnen had gepubliceerd, heb ik een wijnbeurs met Duitse wijnen bezocht. Ik waande me in een soort wijnhemel. Wat een keuze en wat een hoeveelheid informatie. Bij één wijnboer stond ik versteld. Op het etiket stond niet 'Kabinett' of 'Auslese' maar 'Sorgenfrei', op een ander 'Nachhall'. De afgelopen 20 jaar is er veel veranderd.

Onderneemt u in Duitsland? En bent u op zoek naar succesformules? Mijn tip is: spreek beleefd.

'Duitse wijnen komen van de Moezel en zijn zoet'. Met dit vooroordeel over Duitse wijnen werd ik geconfronteerd toen ik over de bijzondere smaak van Duitse wijnen begon te praten. Zeker, er zijn zoete en halfzoete wijnen bij, maar ook droge en krachtige wijnen. In Duitsland worden ook zeer goede rode wijnen gemaakt. Alleen is dat hier nog te weinig bekend.

Tijdens mijn trainingen vragen cursisten mij regelmatig naar het gebruik van de letter 'ß'. De 'ß' bestaat alleen in de Duitse taal. Geen wonder, dat men erover struikelt. De letter heet officieel 'eszett', maar men schrijft 'ß'. In Duitsland heeft hij diverse benamingen zoals 'Buckel-S' of 'Straßen-S'.

Wohin fahren Sie? Ich fahre nach Deutschland, zu meinen Freunden, in die Stadt und später aufs Land und auch noch an den Chiemsee. Het éne kleine woord 'naar' wordt in het Duits met verschillende woorden uitgedrukt. Weet u wanneer u welk voorzetsel moet gebruiken?

Sehr geehrter Herr Jansen/ Sehr geehrte Frau Jansen,

gerne laden wir Sie am 8. März um 12:30  Uhr zu
einem Geschäftsessen in das Restaurant „Zur Krone" ein.

Wir freuen uns auf Ihr Kommen.

Mit herzlichen Grüßen,

Rolf Schneider

Falls Sie verhindert sein sollten, bitten wir Sie, uns rechtzeitig Bescheid zu geben

..................

Wanneer u in Duitsland op bezoek bent als meneer of mevrouw Jansen, weet u dan wat u kunt verwachten en hoe u zich gedraagt?

Deze vraag werd een paar jaar geleden tijdens een Sprachcafé geleden gesteld. Het thema was decemberfeesten: gebruiken en gewoonten met Sinterklaas en Kerst. In dit blog beantwoord ik deze vraag.

Wenn nicht jetzt, wann dann?

Herkent u dat, van die woorden die u door elkaar gebruikt, waarvan u niet zeker bent, hoe ze gebruikt moeten worden? Zoals met de woorden

'wenn', 'wann' en 'als'?

Terwijl je op dit moment misschien op vakantie bent, staat je hoofd er niet naar om een wetenschappelijke uitleg over taalkwesties te lezen. Met deze blog wil ik je wel op een paar punten wijzen als je in het Duits over vakantie praat.

Wanneer u veel in de auto zit of met de trein of het vliegtuig onderweg bent, kunt u zonder tijdverlies luisteren naar luisterboeken, de radio, podcasts of muziek en tegelijk Duits leren.

De boekenwurm houdt van boeken. Hij leeft ervan.

Sommige boekenwurmen - en misschien hoort u er ook bij - willen meer weten over de Duitse leeskost. Bijvoorbeeld welke Duitstalige boeken het lekkerst smaken.

Hieronder een lijst met boekrecensies en adressen waar u boeken kunt kopen of lenen: