De regels voor de overstap van ‘Sie’ naar ‘Du’ in Duitsland
Stel u kent – zakelijk of privé – een Duitser waar u normaal gesproken 'Sie' tegen zegt en u wilt diegene graag tutoyeren. Hoe pakt u dat aan? Er is een aantal spelregels voor.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen regels in de privésfeer en regels in een zakelijke omgeving.
De regels op de werkvloer
In bedrijven, bij de overheid of bij andere instanties bestaat een hiërarchie. Het 'Du'-zeggen wordt principieel door degene bepaald die hoger in de hiërarchie staat.
De regels in de privésfeer
In het privéleven is de regel dat bij groot leeftijdsverschil het aan de oudere is om te beslissen of hij of zij zich door de jongere wil laten tutoyeren. Stel u bent 45, u woont in Duitsland en u heeft een prettig contact met uw buren van zeventig. Er is een buurtfeest met een barbecue. U drinkt een lekker biertje en u zit ontspannen met uw buren te praten. Mag u hen met 'Du' aanspreken? Nee, helaas. Het is aan de oudere om het tutoyeren voor te stellen. U blijft 'Sie' zeggen.
Onlangs was ik in Duitsland op een feest van een vriendin. Zij werd 47. Iedereen zei 'Du' tegen elkaar. Ook tegen mijn man en mij werd 'Du' gezegd, hoewel wij voor de meeste vreemden waren. Ook in Duitsland zijn er dus kringen waarin spontaan wordt getutoyeerd. Vooral onder jongere mensen gaat de overgang van Sie naar Du vaak op een informele manier. Op een gegeven moment kan het in de loop van de samenwerking gebeuren dat iemand begint met tutoyeren. Meestal doet de ander dan gewoon hetzelfde. Uitzonderingen bevestigen de regel.
Binnen een leeftijdsgroep is het tegenwoordig gebruikelijk dat iedereen kan voorstellen om te tutoyeren. Mijn tip: Let op wat anderen tegen elkaar zeggen. Het kan ook dat mensen elkaar binnen een bepaalde leeftijdsgroep gewoon tutoyeren.
Bij welke gelegenheid en op welke manier wordt voorgesteld om 'Du' te zeggen?
Het moment waarop u samen uit bent of een feestelijk moment zoals een (bedrijfs-) uitje of (bedrijfs-) feest, een buurtfeest enz. is de meest gekozen gelegenheid iemand voor te stellen om te tutoyeren.
Wat kunt u zeggen als u wilt voorstellen om 'Du' te zeggen?
Formuleer de vraag op een zodanige manier dat de ander de mogelijkheid heeft om het tutoyeren af te wijzen zonder dat de situatie pijnlijk wordt. Het is niet handig als u iemand tot tutoyeren dwingt. Degene die u wilt tutoyeren mag daarvoor bedanken en het 'Sie' de voorkeur geven. Hij zal dit waarschijnlijk kort toelichten.
Als u elkaar al een tijdlang kent, kunt u bijvoorbeeld zeggen:
"Obwohl wir noch nicht so lange zusammenarbeiten, fände ich es schön, wenn wir uns duzen würden. Wenn Sie das auf der Arbeit lieber nicht möchten, können wir auch gern beim 'Sie' bleiben.
"Wir kennen uns jetzt schon so lange und so gut, dass ich nichts dagegen hätte, wenn wir zum 'Du' übergehen würden. Ich bin aber davon überzeugt, dass sich an unserer guten Beziehung nichts ändern wird, sollten Sie dies nicht möchten."
„Ich könnte mir gut vorstellen, zum Duzen überzugehen."
Als u elkaar voor het eerst persoonlijk ontmoet nadat u eerder per e-mail contact hebt gehad:
„Wollen wir uns duzen oder siezen?"
„Wie wollen wir es mit der Anrede halten, duzen oder siezen?"
Of heel simpel: „Gerne du" nadat u zich (met voor- en familienaam) hebt voorgesteld.
Ich heiße übrigens Anne.
Blijf op de hoogte blijven van onze blogs
Geschreven door Anne Kewitsch, oprichter en specialist in maatwerktrainingen Duits