Skip to main content

De Gouden regels voor het gebruik van 'ss' en 'ß'

het gebruik van ringel-s in het Duits

Tijdens mijn trainingen vragen cursisten mij regelmatig naar het gebruik van de letter 'ß'. De 'ß' bestaat alleen in de Duitse taal. Geen wonder, dat men erover struikelt. De letter heet officieel 'eszett', maar men schrijft 'ß'. In Duitsland heeft hij diverse benamingen zoals 'Buckel-S' of 'Straßen-S'.

1. De spelling

Wanneer gebruikt men 'ß' en wanneer 'ss'? Het klinkt immers hetzelfde.

(ß staat voor een dubbele 'ss'. De uitspraak is die van een scherpe 'ss' [s]. Maß, Fuß, groß.) 

Er is een viertal spellingsregels:

  1. Na korte klinkers gebruikt men altijd de dubbele 'ss', ook aan het einde van een woord:
    Fass, Fluss, Guss, Nuss, Riss, essen, messen, müssen, küssen, vermissen. 
  2. Na lange klinkers gebruikt men altijd een 'ß': 
    Fuß, Gruß, Maß, Straße, Soße, stoßen, groß, gießen, fließen. 
  3. Na tweeklanken wordt 'ß' gebruikt omdat deze op lange klinkers lijken: 
    Weiß, heiß, außen, draußen, scheußlich. 
  4. In woorden die helemaal in hoofdletters staan wordt 'ß' vervangen door een dubbele 'ss'. 
    'ß' bestaat niet als hoofdletter. U vindt het nooit aan het begin van een woord. 

Het verschil tussen 'das' en 'dass'

'Das' met een 's' is een lidwoord. Het kan vervangen worden door 'dieses, jenes, welches'.

'Das Auto, das im Parkverbot stand, wurde abgeschleppt'.  

U kunt het 'das' na de komma vervangen door 'welches'. Het verwijst naar de auto:  

'Das Auto, welches im Parkverbot stand, wurde abgeschleppt'. 

'Dass' met een dubbele 's' is een voegwoord.  

'Der Fahrer hatte nicht gesehen, dass er im Parkverbot geparkt hatte.' 

 2. De uitspraak 

U weet niet welke woorden lang of kort horen te klinken? 

Wordt het woord met 'ss' geschreven, wordt het kort uitgesproken: Das Fass war nass.

Wordt het woord met 'ß' geschreven, wordt het lang uitgesproken: Ich vergaß  ihn zu grüßen. 

3. 'ß' op de computer  

  • Rechter Alt + s
  • Alt + 225
  • Ctrl + Alt + s
  • Alt + 0223 

'Wer gut schreibt, der bleibt'. 

Blijf op de hoogte blijven van onze blogs

Geschreven door Anne Kewitsch, oprichter en specialist in maatwerktrainingen Duits