In Zwitserland spreekt men Duits – toch?

Wist je dat Zwitserland maar liefs 4 nationale talen kent? Naast Duits is dat Italiaans, Frans en Reto-Romaans. Van de vier taalgebieden is het Duitse gebied het grootst. In deze blog hebben we het over de Duitse taal in Zwitserland.

Het idee om deze blog te schrijven, ontstond door een typische fout van cursisten. Een typische fout noem ik een fout die meerdere cursisten maken. In dit geval gaat het om het gebruik van het werkwoord spelen. 

Klanten, die Duits leren om te communiceren met bestuursleden of CEO’s of zich voorbereiden op het C1-Certificaat voor hun registratie als arts, verbazen zich regelmatig over de woorden en zinsconstructies die ze in ons lesmateriaal tegenkomen. Het is anders dan de taal die ze gebruiken tijdens hun vakantie in een Duitstalig land of op school hebben geleerd.

Met deze blog leer je jouw woordenschat rondom het thema ‘Veranstaltungen’ en ‘Treffen’ te vergroten

Om het jaar organiseert de DNHK een Duitslanddag. De Duitslanddag is een soort beurs of congres voor Nederlandse bedrijven, die overwegen om hun product of dienstverlening naar Duitsland te exporteren of de Duitse markt verder te verkennen.

Werknemers en zelfstandigen, die voor economische winst arbeid verrichten, hebben een beroepsnaam. In vacatures vinden we de functietitels.

 Wist je dat in Duitsland alle grote detailhandelaren bezig zijn met duurzaamheidsinitiatieven en dat de wettelijke voorschriften inzake sociale en ecologische duurzaamheidsaspecten steeds strenger worden, zodat ook onverantwoord gedrag steeds meer bij wet is uitgesloten? 

Om maar met de deur in huis te vallen, je kunt er niet van op aan dat je Duitse gesprekspartner Engels spreekt of, misschien nog wel belangrijker, Engels wil spreken. Wil je met Duitsers of in Duitsland zaken doen of werken, spreek en schrijf dan in het Duits.

Duits spreken is één ding, Duits schrijven is weer iets anders. Niet alleen vallen bij een geschreven tekst grammaticafouten eerder op dan bij een gesprek, ook bestaan voor brieven en e-mails in veel talen bepaalde conventies en vaste formuleringen. Het is niet voldoende om de Nederlandse tekst direct te vertalen of door een vertaalmachine te laten vertalen.

Bij telefoneren in een vreemde taal ben je afhankelijk van je taalkennis, omdat je niet ‘met handen en voeten’ kunt spreken. Dan is het handig te weten wat voor zinnen je kunt verwachten als je belt of gebeld wordt. En natuurlijk wat je zelf kunt zeggen!

Dat is niet slim – maar wel erg!

Je noemt ze ’valse vrienden’ – woorden in verschillende talen, die erg op elkaar lijken, maar niet hetzelfde betekenen. Hoe meer de talen aan elkaar verwant zijn, hoe meer valse vrienden er zijn. Sommige blunders zijn onschuldig, ze leiden hooguit tot hilarische momenten. 

Der, die, das …

Iedereen die ooit Duits heeft gehad op school, kent deze woordjes en weet dat die in de Duitse grammatica een nogal prominente rol spelen. Der staat voor ‘mannelijke’ woorden, zoals der Tisch of der Stuhl, die voor ‘vrouwelijke’ woorden, zoals die Kleidung of die Straße. 

Ben je van plan om met je bedrijf de Duitse markt op te gaan? Ben je al bezig op de Duitse markt? In dat geval loont goede kennis van zakelijk Duits. Maar wat is zakelijk Duits nu eigenlijk? En hoe onderscheidt het zich van ‘gewoon’ Duits?

Lopen of wandelen is een geliefd onderwerp voor informele gesprekken voor of na een vergadering, tijdens een borrel of een zakelijk etentje. Het is handig als je de juiste woorden in de juiste context beheerst. 

Vanwege de coronacrisis werd nauwelijks nog face to face vergaderd. Bezoeken aan dochterbedrijven, klanten, leveranciers of andere (zaken-)relaties waren tijdens de lockdown uit den boze. In plaats daarvan ontdekte men het vergaderen via videoconferencing. Uiteraard was dit in Duitsland net zo als hier in Nederland.

Stel, je wilt over je beroepservaring of opleiding praten of in een presentatie voor een Duitstalig publiek over de geschiedenis van je bedrijf vertellen.

Alle taalinstituten die Duits voor het zakenleven aanbieden, gebruiken hiervoor de term ‘zakelijk Duits‘. In cursussen, workshops of seminars ‘zakelijk Duits‘ leren de deelnemers de taal – woordenschat, uitdrukkingen, gezegden of grammatica - die ze nodig hebben voor hun werk in een bedrijf of organisatie. Denk aan zakelijke telefoongesprekken, presentaties of e-mails.

Heeft u opgemerkt dat het Nederlandse ‘voor’ niet altijd letterlijk vertaald kan worden?

In het Duits wordt in bepaalde zinnen ‘für’ gebruikt in plaats van ‘vor’.

Ben je je ervan bewust dat je vaak het werkwoord ’gaan‘ gebruikt?

1. Ik ga zo meteen met David bellen.
2. We gaan onze medewerkers een cursus Duits aanbieden.

Kent u het woord ‘Ordnung‘?

Gebruikt u het ook in uw gesprekken?

of spreekt u 'die deutsche Zahl' nog niet zo goed?

Spelen 'valse vrienden' u parten zoals deze? 

In januari was ik jarig en ik kreeg veel felicitaties via de sociale media. Leuk! Stel, u werkt in een Duits bedrijf en er is een medewerker jarig en trakteert. U feliciteert hem of haar met: ”Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag.” In Nederland feliciteert men iedereen. In Duitsland daarentegen feliciteert men alleen de jarige. De andere aanwezigen begroet u gewoon met “Guten Tag” of "Hallo".

In Duitsland worden, net zoals in Nederland, kerstkaarten en nieuwjaarswensen verstuurd, bij voorkeur in een envelop. Het is wat minder persoonlijk om onder je e-mail een groet te zetten. Het is een kwestie van smaak. Tenslotte worden ook in Duitsland e-cards verstuurd. 

Verkeerde aanspreekvormen behoren tot de meest pijnlijke misstappen die u in Duitsland kunt maken. Het is mogelijk dat iemand daarop geïrriteerd of zelf beledigd reageert. Zorgvuldigheid en correct gedrag renderen en zijn aan te bevelen als u iets wilt bereiken bij degene met wie u spreekt.

Bij de voorbereiding voor mijn vakantie hoort een afwezigheidsmelding voor mijn e-mail. Enerzijds wil ik ontspannen en de e-mail uit kunnen zetten, anderzijds wil ik toch beschikbaar zijn indien er dringende vragen of opmerkingen zijn.

Er bestaat een grote gelijkenis tussen bepaalde Nederlandse en Duitse woorden. Hierdoor kan het gebeuren dat men in het Duits een woord gebruikt dat weliswaar bestaat maar in een andere context wordt gebruikt. Een voorbeeld is het woord 'Uhr'.

Gaat u in een Duitstalig land of voor een Duitse werkgever werken, heeft u een afspraak met een Duitser, een congres of een beurs in Duitsland of Zwitserland of gaat u er solliciteren? Heeft u nagedacht over hoe men elkaar in het Duits groet? Kent u de gebruikelijke woorden?

Tijdens mijn trainingen vragen cursisten mij regelmatig naar het gebruik van de letter 'ß'. De 'ß' bestaat alleen in de Duitse taal. Geen wonder, dat men erover struikelt. De letter heet officieel 'eszett', maar men schrijft 'ß'. In Duitsland heeft hij diverse benamingen zoals 'Buckel-S' of 'Straßen-S'.

Wohin fahren Sie? Ich fahre nach Deutschland, zu meinen Freunden, in die Stadt und später aufs Land und auch noch an den Chiemsee. 

Het éne kleine woord 'naar' wordt in het Duits met verschillende woorden uitgedrukt. Weet u wanneer u welk voorzetsel moet gebruiken?

Wenn nicht jetzt, wann dann?

Herkent u dat, van die woorden die u door elkaar gebruikt, waarvan u niet zeker bent, hoe ze gebruikt moeten worden? Zoals met de woorden

'wenn', 'wann' en 'als'?

Terwijl je op dit moment misschien op vakantie bent, staat je hoofd er niet naar om een wetenschappelijke uitleg over taalkwesties te lezen. Met deze blog wil ik je wel op een paar punten wijzen als je in het Duits over vakantie praat.