Van titels en andere aanspreekvormen in Duitsland

Verkeerde aanspreekvormen behoren tot de meest pijnlijke misstappen die u in Duitsland kunt maken. Het is mogelijk dat iemand daarop geïrriteerd of zelf beledigd reageert. Zorgvuldigheid en correct gedrag renderen en zijn aan te bevelen als u iets wilt bereiken bij degene met wie u spreekt.

Normaliter zijn uw gesprekspartners Herr Walther of Frau Jürgens. Maar wat als onverwacht een baron of een prinses tegenover u staat? Weet u hoe u hen aanspreekt?
In Duitsland zijn de aanspreekvormen in de loop der tijd veranderd. 'Fräulein' wordt niet meer gebruikt. Terwijl in Oostenrijk de aanspreekvorm 'Herr Magister' niet ongebruikelijk is, zou in Duitsland bijna niemand meer op het idee komen een leraar met 'Herr Studienrat' aan te spreken.

Academische titel

De academische titel 'Doktor' hoort bij de naam, onafhankelijk op welk gebied deze titel is verworven. Dr. Karin Schmitt wordt als 'Frau Doktor Schmitt' aangesproken. Een uitzondering op deze regel is als uw gesprekspartner tegen u zegt dat hij of zij alleen met zijn naam aangesproken wil worden. Dan zegt u in ons voorbeeld 'Frau Schmitt'.
Heeft iemand meerdere academische titels, dan wordt alleen de hoogste titel genoemd. Prof. Dr. Klose spreekt u aan met 'Herr Professor Klose'.
Ook hier zijn uitzonderingen: advocaten, officiers van justitie en bedrijfsleiders van ondernemingen worden met hun familienaam aangesproken.

Ambts- en beroepstitel

Spreekt u met mensen in een politieke functie, dan worden deze niet met hun naam aangesproken maar met hun ambtstitel. Een burgermeester wordt niet met zijn naam maar met 'Herr Bürgermeister' of 'Frau Bürgermeisterin' aangesproken. Afgevaardigden van de Bondsdag spreekt men met 'Herr Abgeordneter' en 'Frau Abgeordnete' aan. Bij direct contact mag u de familienaam gebruiken. Ministers, senatoren, staatssecretarissen en ministerpresidenten worden aangesproken met het ambt dat zij bekleden: 'Herr Senator' of 'Frau Staatssekretärin'.
Een ambassadeur spreekt u met 'Herr Botschafter'/'Frau Botschafterin' aan of met Exzellenz''.

Adellijke titels

Adel verplicht – 'Noblesse oblige' - ook tot goede omgangsvormen. Adellijke titels horen bij de familienaam. Indien u iemand van adel aanspreekt, hoort u dit met de titel te doen. U noemt eerst de titel en daarna de familienaam. Het tussenvoegsel 'von' en 'Herr' of 'Frau' worden weggelaten. Als voorbeeld: "Graf von Soden, möchten Sie ein Glas Wein" is correct.

Adellijke titels en aanspreekvormen:

• Baron/Baronin
• Freiherr/Freifrau
• Graf/Gräfin
• Fürst/Fürstin
• Prinz/Prinzessin

De academische titel wordt voor de adelstitel gezet:
Dr. Alina Gräfin von Sonnenstein wordt aangesproken met 'Doktor Gräfin von Sonnenstein'.

Tip: Wat doet u wanneer u het niet meer weet? Dan mag u uw gesprekspartner gewoon vragen hoe hij of zij aangesproken wil worden.

Wilt u meer weten over omgangsvormen in Duitsland of heeft u vragen of opmerkingen?

Bel of mail ons.